Nederland in oude kaarten.

24 april 2022
Met een kaart kom je overal; Van Zoutelande tot Zoetermeer, van Ijsland tot vuurland, van hier tot Tokio. Zo beginnen Marieke van Delft en Reinder Storm hun boek ’De geschiedenis van Nederland in
100 oude kaarten.’ Het vertelt de geschiedenis van Nederland aan de hand van de vele bijzondere historische kaarten. Van het oudste bekende Nederlandse kaartje uit 1307 over de bouw van een kerk in de Aardenburgse moer tot een van de eerste fietskaarten uit 1896 en een kaart van de stormvloed in 1953.

De kaarten laten zien wat er in de loop der eeuwen is veranderd, maar tegelijk wat ongewijzigd is gebleven. Uiteraard komen politieke omwentelingen en bestuurlijke ontwikkelingen aan bod, maar ook
bijzondere gebouwen en steden, de voormalige overzeese gebiedsdelen of het eeuwige gevecht van de Nederlanders met water.

Er zijn kaarten die gaan over transport, economie, onderwijs, religie, vrije tijd of sport. Van het intrigerende verhaal van de haringvisserij in de zestiende eeuw, naar de ambitieuze uitbreiding van de Amsterdamse grachtengordel in de tweede helft van de zeventiende eeuw tot een kaart over het aantal kinderen tussen zes en twaalf dat in 1887 geen lager onderwijs genoot in Nederland.

Natuurlijk gaat de lezing ook over de cartografie zelf: beroemde kaartenmakers als Ortelius, Mercator en Blaeu komen aan bod, evenals P.R. Bos, de geestelijke vader van de befaamde Bosatlas.
Al eeuwenlang maken zij kaarten om de wereld te verkennen, overzichtelijker te maken en beter te begrijpen. De lezing toont bovendien de grote rijkdom aan soorten kaarten: getekend met de hand, gedrukt op papier, perkament of textiel, in kleur of zwart-wit. Er zijn topografische kaarten, nieuwskaarten, gelegenheidskaarten, kaarten in atlassen, wandkaarten en infographics. Met hun soms uitbundige decoraties zijn ze bovendien een lust voor het oog. Marieke van Delft was tot voor kort conservator Oude Drukken van de Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland in Den Haag. Reinder Storm is conservator Cartografie, Geografie en Reizen bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam.

De lezing van het HGOP vindt plaats op dinsdag 26 april in ‘De Acker’ Park Berkenoord 2, Pijnacker.

De aanvang is 20.00 uur, inloop vanaf 19.50 uur. De toegang is gratis voor leden, voor niet-leden is het € 5,-

Uit het Nieuws archief